Erfgoedweekend november 2021

Het erfgoedweekend van 13 en 14 november stond volledig in het teken van het project DRAPO. Het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg (SHCL) startte dit project om een plaats te creëren waar Limburgse vlaggen en vaandels opgeslagen kunnen worden. Deze artefacten kunnen ons namelijk veel vertellen over het verenigingsleven in en de cultuur van Limburg. Op 13 en 14 november kon men op verschillende plekken kennismaken met de resultaten van het project.

Talloze sportverenigingen, schutterijen, harmonieën en vakbonden hadden vroeger een eigen vaandel of vlag. In het begin werkten vooral mannen aan het borduren van de vaandels, maar vanaf ongeveer 1910 gingen er ook vrouwen aan de slag. Verenigingen met genoeg geld namen soms een kunstenaar in de arm om een exclusieve vlag te ontwerpen. Het maken van een vaandel was duur, en verenigingen moesten er soms jaren voor sparen.

Joep Leerssen, coördinator van het project, legt uit: “Er gingen heel veel mensuren zitten in het borduren, zodat de prijs kon oplopen tot wel 20.000 gulden. Fluweel was de meest geliefde stof voor een vaandel. De afbeelding werd geborduurd op applicaties, die daarna op het doek werden aangebracht. Het vaandel bestond dus uit meer lagen, zodat het stug en zwaar was. In tegenstelling tot de vlaggen, die juist moesten wapperen in de wind en meestal van zijde waren gemaakt.”

In Limburg werden in de periode 1890-1960 de meeste vlaggen en vaandels voorzien van heiligenfiguren. Maar sinds de jaren zestig is het belang van vlaggen en vaandels tanende omdat het verenigingsleven afneemt. Om ervoor te zorgen dat dit ‘diffuus erfgoed’ niet verloren gaat brengt het SHCL de Limburgse vlaggen en vaandels nu dus online in kaart. In de digitale galerij op limburgsevaandels.nl kan iedereen foto’s delen en bekijken. Ook vind je er twee kennisclips waarin experts meer uitleg geven over bijzonder textielgebruik en de oude technieken. 

Het volledige artikel uit de Limburger is hier te lezen.