De LimburgCollectie uitgelicht #4: De Archeologische Expositieruimte van Kasteelhoeve Hartelstein

De LimburgCollectie uitgelicht #4: De Archeologische Expositieruimte van Kasteelhoeve Hartelstein

De LimburgCollectie is de spiegel van de Limburgse samenleving, vastgelegd in collecties van musea, archieven, bibliotheken en verenigingen. Het is een rijke, veelomvattende verzameling van publicaties in of over Limburg en objecten die de geschiedenis van Limburg in zich dragen. Denk aan boeken en oude drukken, kaarten, grafiek, reisverslagen van Jezuïeten, maar ook aan kunstobjecten, artefacten en archiefstukken. Als samenwerkende organisaties willen wij deze LimburgCollectie behouden voor de toekomst, (digitaal) toegankelijk maken, bekendheid geven en op een aansprekende manier laten beleven door een zo breed mogelijk publiek.

Maar wat is er allemaal te vinden in de LimburgCollectie? Om dat te laten zien zullen we iedere maand een bijzonder stuk delen uit een van de collecties van de deelnemende instellingen, verenigingen en musea. Deze maand een artikel over de Archeologische Expositieruimte Kasteelhoeve Hartelstein door Fer van de Winkel.

Project Grensmaas 

Het gebied rondom hoeve Hartelstein is grotendeels vergraven in het kader van het Grensmaasproject ten behoeve van grindwinning, waterbeheersing en natuurontwikkeling.

Consortium Grensmaas is vanaf 2008 bezig geweest met de uitvoering van het project Grensmaas in Itteren en Borgharen. Het werk, hoogwaterbescherming en natuurontwikkeling, gefinancierd met de opbrengst van zand- en grindwinning, is eind 2019 afgerond. In deze periode van twaalf jaar zijn er bij de ontgravingen meerdere archeologische vondsten gedaan. Een van de bekendste archeologische vondsten was het 18e-eeuwse paardengraf bij Borgharen. Een van de gevonden paardenskeletten ligt permanent tentoongesteld in Hartelstein.

De Archeologische Expositieruimte

Het Consortium heeft het initiatief genomen om bij het afscheid uit de twee Maasdorpen een permanente archeologische expositie te realiseren met een selectie uit de meer dan tienduizend bodemvondsten die het archeologisch onderzoek voor en tijdens de uitvoering van het project heeft opgeleverd. Het archeologisch onderzoek in de aanloop naar en tijdens de uitvoering van het project Grensmaas is overigens een van de omvangrijkste onderzoeken in de vaderlandse geschiedenis. Dit past ook in de visie van hoeve Hartelstein die cultureel erfgoed wil laten zien aan de bezoekers die er komen.   

Consortium Grensmaas heeft de gemeente Maastricht, de provincie Limburg en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, partners tijdens de uitvoering, gevraagd om ook financieel en/of met expertise te participeren. Alle partners hebben positief gereageerd. Ook de archeologische sector is enthousiast en heeft alle medewerking toegezegd.

De expositieruimte in Hartelstein is ingericht in een deel van de noordoostvleugel van de hoeve en bereikbaar via de binnenplaats.  De entree van de expositieruimte heeft de functie van informatiecentrum. Hier vindt men informatie over het Rivierpark Maasvallei met onder andere posterborden over de omgeving, de ontwikkeling van het natuurgebied en brochures met informatie van Staatsbosbeheer/Natuurmonumenten, het project Grensmaas, Buitengoed Geul en Maas en het Rivierpark Maasvallei.

De archeologische vondsten met de geschiedenis van Itteren en Borgharen, zijn te zien en te bewonderen in de ruimte achter de entree en op de verdieping daarboven.  De vitrine met het paardenskelet is een grote blikvanger. Hartelstein heeft hiermee een bijzondere expositie van ca. 100 m2 welke periodiek zal worden vernieuwd. 

Op 6 maart 2020 is onze archeologische expositieruimte geopend door de Gouverneur van de Provincie Limburg de heer Theo Bovens samen wethouder de heer Gert Jan Krabbendam van de gemeente Maastricht en de directeur van het Consortium Grensmaas de heer Kees van de Veeken.

De expositieruimte bezoeken? 

De archeologisch expositie is te bezoeken tijdens de openingsuren van Kringloop Hartelstein. Alle openingstijden zijn hier te vinden. Tijdens deze openingsuren kan ook de kringloopwinkel bezocht worden.