De LimburgCollectie uitgelicht #21: Historiehuis Roermond

De LimburgCollectie uitgelicht #21: Historiehuis Roermond

De LimburgCollectie is de spiegel van de Limburgse samenleving, vastgelegd in collecties van musea, archieven, bibliotheken en verenigingen. Het is een rijke, veelomvattende verzameling van publicaties in of over Limburg en objecten die de geschiedenis van Limburg in zich dragen. Denk aan boeken en oude drukken, kaarten, grafiek, reisverslagen van Jezuïeten, maar ook aan kunstobjecten, artefacten en archiefstukken. Als samenwerkende organisaties willen wij deze LimburgCollectie behouden voor de toekomst, (digitaal) toegankelijk maken, bekendheid geven en op een aansprekende manier laten beleven door een zo breed mogelijk publiek.

Wat is er allemaal te vinden in de #LimburgCollectie? Om dat te laten zien zullen we iedere maand een bijzonder stuk delen uit een van de collecties van de deelnemers en partners. Deze maand stelt Historiehuis Roermond zich voor en nemen zij je mee het museum in. 

Over Historiehuis Roermond

Historiehuis Roermond is een klein, gratis toegankelijk museum over de geschiedenis van de stad. Het is ondergebracht in het gebouw van Bibliotheek Bibliorura (Neerstraat, Roermond). Het Historiehuis is geopend wanneer de bibliotheek geopend is – dus ook op maandagen.

Het thema van de vaste expositie is ‘Stad met een andere geschiedenis’. Roermond heeft immers een andere geschiedenis dan je zou verwachten. In 1882 was Asselt (nu gemeente Roermond) de uitvalsbasis van het Grote Noormannenleger. De stad zelf was eeuwenlang één van de hoofdsteden van Gelre. In 1613-1614 vond hier de grootste serie heksenprocessen van de Benelux plaats. En in de negentiende eeuw was Roermond het centrum van de beweging die streefde naar aansluiting van het huidige Limburg bij België. Wist je bijvoorbeeld dat in 1831 400 gewapende vrijwilligers uit de stad ten strijde trokken tegen de Hollanders?

Naast de vaste exposities zijn er regelmatig wisselexposities in het souterrain. Tot eind 2022 is de tentoonstelling ‘Natuurkracht’ te zien. Daarin wordt een brede keus getoond uit het werk van vijf Roermondse ontwerpers die zich lieten inspireren door het landschap en de natuur: Pierre en Joseph Cuypers, Mathieu Lauweriks, Henry Luyten en Frans Dupont.

Nieuw: portret door Helena Leemans

Eén van de hoofdpersonen in de vaste expositie is de schilderes Helena Leemans (1705-1789). Veel schilderessen in haar tijd maakten alleen anoniem seriewerk of beperkten zich tot portretten, bloemstillevens en architectuur. Maar Helena Leemans maakte ook grote kerk­schilderijen en – bijzonder voor die tijd – ze signeerde haar werk trots met haar eigen naam. In de afgelopen honderd jaar zijn heel wat van haar werken op mysterieuze wijze zoekgeraakt. Maar vier portretten bleven bewaard.

Eén daarvan is een groot portret van Maria Caecilia van Eijck de Nunen, abdis van de Munsterabdij. Het schilderij is eigendom van de Sint-Christoffelparochie. Het hing jarenlang aan een koude buitenmuur in het parochiebureau en raakte daar besmet met schimmel. Het werd recent in opdracht van het Historiehuis gerestaureerd en eind juli in de vaste expositie opgenomen.

De abdis is afgebeeld met haar abdissenstaf. De krul van de staf is naar binnen gedraaid. Op bisschopsportretten ‘kijkt’ de krul van de staf juist naar buiten. Dit brengt tot uitdrukking dat een abdis zich afkeert van de wereld, terwijl een bisschop zich naar de wereld toewendt. De abdissenstaf op het portret van Maria Caecilia van Eijck de Nunen vormt een schuine lijn die min of meer eindigt ter hoogte van het crucifix die op haar hals hangt. Zo wordt het oog van de kijker geleid naar wat het belangrijkste is: niet de geportretteerde persoon maar het kruis, het symbool van het katholieke geloof.

Helena Leemans krijgt dit jaar in Roermond de waardering die ze verdient. Een nieuwe straat wordt naar haar vernoemd en in het jaarboek Spiegel van Roermond verschijnt een artikel over haar leven en werk.